Het was waarschijnlijk ergens halverwege de leergang Interveniëren dat het me ineens bekroop: "wow, ik kan in de ziel van een organisatie kijken!" Klinkt best raar, eigenlijk. Maar het voelt wel zo. En het grappige is dat ik daarvoor relatief weinig hoef te doen. Slechts kijken en luisteren. Letterlijk welteverstaan.
Mijn naam is Laura de Faber en ik help mensen in organisaties zien wat zij werkelijk samen organiseren. Ik ben gespecialiseerd in interactie. Want wat mensen in organisaties onderling zeggen en doen is bepalend voor wat zij als collectief zijn en wat er met hen en hun klant gebeurt. Nu, morgen, volgende week... en in de toekomst.
Wil je ook kunnen zien wat ik zie? Lees en kijk dan vooral verder...! Smaakt het naar meer? Meld je dan aan voor de turbotraining die in februari plaatsvindt en ik onderaan in deze tekst beschrijf.
Letterlijk kijken en luisteren. Doe je mee?
Wat heb jij gezien en gehoord in dit fragment?
Ik tel zeven mannen die aan een, zo te zien, tafel zitten. Ik meen een achtste te horen maar die kan ik niet zien.
De man met de donkerrode blouse zegt als eerste iets: “We proberen het probleem op te lossen Billy.” Waarop Billy zegt: “Niet op deze manier. Je kijkt niet eens naar het probleem.”
De man in de donkerrode blouse antwoordt: "We zijn ons heel erg bewust van het probleem." Billy zegt: ‘Oké, mooi, wat is het probleem?’
Het is even stil. De man in de donkerrode blouse kijkt zijn buurman aan, haalt even adem en zegt: ’Kijk Billy, wij begrijpen allemaal heel goed wat het probleem is.’ Billy onderbreekt de man en vraagt voor de tweede keer wat het probleem is.
Vervolgens antwoordt dezelfde man, dit keer met een iets luidere stem, dat “drie key spelers vervangen moeten worden.” Dan zegt Billy "nee" en vraagt voor de derde keer wat het probleem is.
Iemand aan tafel antwoordt: “Luister. Het probleem is wat het altijd is geweest. We moeten mensen vervangen…” Billy zegt wederom "nee" en vraagt vervolgens voor de vierde keer, dit keer aan Barry, wat het probleem is.
Barry formuleert ‘het probleem’ in de vorm van ... resultaten: "38 home runs", "120 RBI's", "47 doubles to replace". Dan maakt Billy het geluid: "eeeeeeeeehhhhhhhhhh", een geluid dat wij herkennen als het geluid van een schoolbel of zoemer.
Wat denk je nu?
Wat gebeurt er veel in een halve minuut hè?! Heb je de video bekeken én alle zinnen hierboven gelezen? Wat denk jij dat ze werkelijk zeggen? Welke betekenis lijken zij samen te geven aan de situatie? Door terug te lezen wat de mannen letterlijk aan tafel zeggen, door hun interactie inzichtelijk te maken, zie je ineens wat er gebeurt, toch? Ik zie dat er het één en ander bij herhaling gebeurt.
Het is een theorietje, een hypothese... maar zou het kunnen zijn dat zij al een oplossing hebben bedacht (key spelers vervangen) voor een probleem, wat niet hun werkelijke probleem is? En ze eigenlijk ook geen tegenspraak dulden? Zou het ook kunnen zijn dat vragen aan elkaar stellen om werkelijk te begrijpen en leren, om vooruit te komen, niet 'common' is in deze organisatie?
Wat mensen in organisaties onderling zeggen en doen is bepalend voor wat zij als collectief zijn en wat er met hen en hun klant gebeurt. Nu, morgen, volgende week... en in de toekomst.
Zou het een patroon kunnen zijn?
Het filmfragment komt uit de film Moneyball* en gaat over de ontwikkelingen van een professioneel honkbalteam. Stel dat de mannen uit dit videofragment niet inzichtelijk hebben wat hun werkelijke probleem is, maar wel een oplossing organiseren? Wat zouden zij dan in essentie met elkaar organiseren? Ook daar heb ik een theorietje over... Zou een mogelijk effect kunnen zijn dat ze dan nooit echt beter leren spelen? Simpelweg omdat ze 'vervangen' in plaats van dat ze werkelijk naar zichzelf kijken en onderzoeken hoe ze beter kunnen gaan spelen'? Stel dat deze interactie op meerdere plekken en momenten in deze organisatie plaatsvindt, dus dat het een interactiepatroon is, wat organiseren zij dan voor zichzelf? Helpt dit hen bij wat hen als professioneel honkbalteam te doen staat? Mijn theorietje is dat ze mogelijk hun eigen verlies veroorzaken. Hoe paradoxaal is dat voor een sportteam...?!
Ook jouw dagelijkse praktijk? Herken je dat? Het denken in oplossingen? Ik wel, ik zie het regelmatig in organisaties of op LinkedIn voorbij komen. Iemand vertelt over een oplossing die bij een andere organisatie goed heeft gewerkt, welke dan ook, en anderen nemen deze oplossing over in de overtuiging dat het een goede oplossing is en ook hen gaat helpen. Maar zonder zich de vraag te stellen wat hun eigenlijke probleem is.
Wees eens eerlijk... Zijn er in jouw organisatie in de afgelopen 12 maanden veranderingen doorgevoerd? Agile werken misschien? Of zelfsturende teams, een training samenwerken of een cultuurtraject?
Is er, voorafgaand aan de introductie van die oplossing, werkelijk ‘gezien’ wat er gaande is in jouw organisatie? Zijn er pogingen ondernomen om te observeren wat er echt (tussen de mensen) in de organisatie gebeurt? Heb jij pogingen ondernomen om te onderzoeken wat nu eigenlijk het probleem is? Is er eigenlijk wel een probleem?
Stel dat dit een interactiepatroon is, wat organiseren zij dan voor zichzelf? Helpt dit hen bij wat hen als professioneel honkbalteam te doen staat? Mijn theorietje is dat ze mogelijk hun eigen verlies veroorzaken. Hoe paradoxaal is dat voor een sportteam...?!
Ik heb goed nieuws voor je: jij kan dit ook!
Het goede nieuws is dat je zelf de eerste stap kan zetten in het onderzoeken en doorbreken van een dergelijk patroon! Simpelweg door te experimenteren met letterlijk kijken en luisteren. Schrijf eens mee tijdens een gesprek of vergadering. Noteer letterlijk wat mensen zeggen, dus met welke woorden mensen op elkaar reageren. En doe dat ook eens in een andere bijeenkomst, met weer andere mensen. Vervolgens bekijk je op een later moment je observaties en zoek je naar wat je bij herhaling ziet gebeuren. Heb je daar soms een patroon te pakken? Helpt het patroon bij wat jullie als organisatie te doen staat?
Samen met Eric Fleurbaay help ik mensen in organisaties zien wat zij werkelijk samen organiseren. Het onderzoeken van patronen, van wat er bij herhaling in je organisatie of rondom een thema gebeurt, helpt om zicht te krijgen op waar je als organisatie staat en wat werkelijk een volgende stap zou kunnen zijn.
Ben je geïnteresseerd en/of wil je meer weten? Stuur me dan een mail (info@lmtlss.nl) of geef een reactie onder dit artikel of, nog leuker, bel me op +31 (0)6 233 67 021.
* In de film Moneyball introduceert de nieuwe directeur van een honkbalteam met weinig financiële middelen een volstrekt andere benadering van het spel. Hij ontdekt en doorbreekt een aantal niet helpende patronen. Vervolgens wint het team twintig wedstrijden op rij.
Reactie schrijven